Rafała wypiski z prasy

A dzisiaj przeczytacie o tym, czy wreszcie rozwiązano zagadkę śmierci Tutanchamona; o genetycznej rekonstrukcji antycznych eskimosów; o nowatorskiej metodzie poszukiwania środków przeciw komarom oraz o genetycznym podłożu narkolepsji.

1. Tutanchamon – faraon XVIII dynastii, słynny ze względu na klątwę wiszącą ponoć nad ekipą Howarda Cartera, która w 1922 roku odkryła i odpieczętowała jego grobowiec – umarł młodo, w wieku zaledwie 19 lat, z przyczyn do dzisiaj nieokreślonych. Tajemnicę próbuje dzisiaj wyjaśnić praca międzynarodowej grupy badaczy, opublikowana w The Journal of the Americal Medical Association. W tym celu przebadali oni zarówno mumie Tutanchamona, jak i 10 innych mumii. Ich wyniki sugerują, że faraon cierpiał na jałową martwicę kości w stopie, a ponadto mógł byc zarażony malarią. Badacze sądzą, że kombinacja tych – już i tak dotkliwych – oraz innych jeszcze niewykrytych schorzeń, była przyczyną śmierci króla Tuta. Praca – chociaż formalnie opublikowana dopiero dzisiaj – już wywołała dyskusję. Wielu naukowców twierdzi, że wyniki nie są zbyt odkrywcze (np. na malarię cierpiała w ówczesnych czasach większość egipskiej populacji; co więcej, chorzy, którzy przeżyli malarię w wieku dziecięcym nabierali cześciowej odporności na chorobę), a wnioski autorów są zbyt daleko posunięte. Oceńcie sami:

„Ancestry and Pathology in King Tutankhamun’s Family”, Zahi Hawass, Yehia Z. Gad, Somaia Ismail, Rabab Khairat, Dina Fathalla, Naglaa Hasan, Amal Ahmed, Hisham Elleithy, Markus Ball, Fawzi Gaballah, Sally Wasef, Mohamed Fateen, Hany Amer, Paul Gostner, Ashraf Selim, Albert Zink, Carsten M. Pusch, JAMA 303(7): 638-47; DOI: 10.1001/jama.2010.121 (17 Feb 2010)

2. Grupa badaczy, kierowana przez Duńczyka, profesora Eske Willersleva, zrekonstruowała 80% genomu jądrowego pochodzącego ze szczątków osobnika męskiego pochodzącego z kultury żyjącej na Grenlandii 4 tysiące lat temu, obecnie wymarłej. Willerslev już wcześniej zadziwił świat naukowy, po rekonstrukcji DNA mitochondrialnego mamutów oraz ludzi antycznych (tak to się nazywa?), które to wyniki opublikował w zeszłym roku. Obecnie jednak postanowił zaszaleć, gdy w Saqqaq na Grenlandii znaleziono kępkę włosów należących do członka antycznej autochtonicznej kultury. Dzięki tej rekonstrukcji badacze mogą oszacować, jak mógł wyglądać lnuk – bo tak nazwano tego antycznego Eskimosa. Brązowe oczy, ciemna skóra, grupa krwi A+, tendencja do łysienia, czy kształ zębów – te informacje potrafimy już dzisiaj uzyskać, czytając DNA jak książkę. Wizualizację lnuka możecie obejrzeć na stronie Nature…

„Ancient human genome sequence of an extinct Palaeo-Eskimo”, Morten Rasmussen, Yingrui Li, Stinus Lindgreen, Jakob Skou Pedersen, Anders Albrechtsen, Ida Moltke, Mait Metspalu, Ene Metspalu, Toomas Kivisild, Ramneek Gupta, Marcelo Bertalan, Kasper Nielsen, M. Thomas P. Gilbert, Yong Wang, Maanasa Raghavan, Paula F. Campos, Hanne Munkholm Kamp, Andrew S. Wilson, Andrew Gledhill, Silvana Tridico, Michael Bunce, Eline D. Lorenzen, Jonas Binladen, Xiaosen Guo, Jing Zhao, Xiuqing Zhang, Hao Zhang,

Zhuo Li, Minfeng Chen, Ludovic Orlando, Karsten Kristiansen, Mads Bak, Niels Tommerup, Christian Bendixen, Tracey L. Pierre, Bjarne Grønnow, Morten Meldgaard, Claus Andreasen, Sardana A. Fedorova, Ludmila P. Osipova, Thomas F. G. Higham, Christopher Bronk Ramsey, Thomas v. O. Hansen, Finn C. Nielsen, Michael H. Crawford, Søren Brunak, Thomas Sicheritz-Pontén, Richard Villems, Rasmus Nielsen, Anders Krogh, Jun Wang & Eske Willerslev, Nature 463(7282): 757-62; DOI: 10.1038/nature08835 (11 Feb 2010)

3. Naukowcy amerykańscy dokonali swoistego przeszczepu nosa komarów Anopheles gambiae (to te od malarii) do komórek jajowych żab oraz do muszek owocówek. Ściślej rzecz ujmując: udało im się dokonać ekspresji białek będących komarzymi receptorami węchowymi. Pozwoliło im to wydajniejsze na badanie mechanizmu działania tych receptorów oraz sprawdzenie, na jakie substancje mogą reagować. Okazuje się, że większość receptorów węchowych tych komarów, to receptory ogólnego zastosowania, reagujące na cały szereg substancji. Część receptorów jednak jest ściśle wyspecjalizowana – zaś 27 spośród tych reaguje silnie na ludzki pot. Badacze mogą więc teraz prowadzić badania na tych już rozpoznanych receptorach, w poszukiwaniu substancji, która będzie z nimi reagować i na przykład działać jak inhibitor – a później być może będzie wykorzystana w odstraszaczach komarów…

„Molecular basis of odor coding in the malaria vector mosquito Anopheles gambiae„, Guirong Wang, Allison F. Carey, John R. Carlson, and Laurence J. Zwiebel, PNAS (adv. publ. online); DOI: 10.1073/pnas.0913392107 (16 Feb 2010)

„Odorant reception in the malaria mosquito Anopheles gambiae”, Allison F. Carey, Guirong Wang, Chih-Ying Su, Laurence J. Zwiebel & John R. Carlson, Nature (adv. publ. online); DOI: 10.1038/nature08834 (3 Feb 2010)

4. Badacze z Uniwersytetu w Lozannie poszukiwali molekularnych źródeł narkolepsji – przypadłości polegającej na zapadaniu w sen w najmniej oczekiwanych sytuacjach i ogólnie spędzaniu większości swojego życia na spaniu (i wbrew pozorom, jest to doległość dość uciążliwa!). Na podstawie swoich doświadczeń wysunęli hipotezę, że jest za nią odpowiedzialne białko Trib2 produkowane w pewnych typie komórek nerwowych. Komórki te produkują także peptyd – hipokretynę – który zapobiega zasypianiu. U narkoleptyków poziom przeciwciał przeciw Trib2 jest podwyższony. Autorzy pracy wnioskują, że narkolepsja jest wynikiem ataku autoimmunologicznego – przeciwciała niszczą neurony produkujące Trib2, ale tym samym także źródło hipokretyny w organizmie. Przeprowadzono już pierwsze testy potencjalnego leku – immunoglobuliny stosowanej przy innych schorzeniach autoimmunologicznych. Terapia ta, według profesora Mehdi Taftiego – jednego z autorów zaangażowanego także w testy kliniczne – przyniosła już w pierwszej fazie niezwykle obiecujące rezultaty. Także narkoleptycy – strzeżcie się! Już niedługo nie będziecie mieć wymówek na przydługie drzemki w środku dnia.

„Elevated Tribbles homolog 2–specific antibody levels in narcolepsy patients”, Vesna Cvetkovic-Lopes, Laurence Bayer, Stéphane Dorsaz, Stéphanie Maret, Sylvain Pradervand, Yves Dauvilliers, Michel Lecendreux, Gert-Jan Lammers, Claire E.H.M. Donjacour, Renaud A. Du Pasquier, Corinne Pfister, Brice Petit, Hyun Hor, Michel Mühlethaler, Mehdi Tafti, The Journal of Clinical Investigation (adv. publ. online); DOI: 10.1172/JCI41366 (15 Feb 2010)