Jaskinie mnie prześladują w tym tygodniu, ale niech i tak już będzie. Dzisiaj słów kilka o jednych z pierwszych udomowionych wilków, których szczątki odkryto na Syberii. Międzynarodowa grupa badaczy opublikowała niecały rok temu wyniki swoich analiz – wskazujące na to, że odkryty przez nich pierwotny psiak nie był jednak ojcem późniejszych psów. A to mówi nam co nieco o tym, jak psa w istocie udomowiono.
Psy są najwcześniej udomowionymi przez nas zwierzętami. Wiadomo na pewno, że w ludzkich siedzibach obecne one były już 14 tysięcy lat temu. Nierozstrzygnięta jest jednak kwestia tego, czy psy były już udomowione przed maksimum ostatniego zlodowacenia (czyli okresem, gdy lodowiec osiągnął swój największy zasięg – od ok. 26 do ok. 20 tysięcy lat temu). Kilka lat temu w Belgii znaleziono czaszkę pso-podobnego zwierzęcia, pochodzącą sprzed 36 tysięcy lat, co może być pewną wskazówką co do tego, gdzie i kiedy pies został udomowiony. Nowe odkrycie psich szczątków na Syberii, opisane zeszłego lata w piśmie PLoS ONE, rzuca jednak na całą sytuację trochę inne światło.
Badacze odkryli tam bowiem, w Jaskini Rozbójnickiej w górach Ałtaj czaszkę i inne części szkieletu pso-podobnego zwierzęcia. Jaskinia ta, odkryta 50 lat temu, jest w ogóle olbrzymim źródłem zwierzęcych szczątków – od czasu rozpoczęcia w niej wykopalisk odkryto ponad 70 tysięcy kości różnych zwierząt (lisów, hien, wilków i niedźwiedzi). Naukowcy podejrzewają, że pierwotnie jaskinia była norą i siedliskiem tych ssaków (nie wszystkich na raz oczywiście).
Datowanie radioaktywne pokazało, że psie (czy też pso-podobne) szczątki mają ok. 33 tysięcy lat, czyli są ponad dwukrotnie starsze niż większość do tej pory potwierdzonych psich wykopalisk (oprócz wspomnianego belgijskiego). Autorzy pracy podejrzewają, że zarówno ich odkrycie, jak i psi pierwowzór z Belgii, nie przetrwały maksimum zlodowacenia. Z całą pewnością ludzie mieszkający w tym okresie w górach Ałtaj psów nie posiadali – psie szczątki pojawiające się w całej zresztą Europie pochodzą dopiero z okresu, gdy zlodowacanie zaczynało ustępować.
Naukowcy sugerują – dość rozsądnie zresztą – że psy prawdopodobnie pojawiły się na drodz ewolucji równoległej, wielokrotnie w różnych rejonach Eurazji i co najważniejsze, prawdopodobnie bez udziału człowieka – my odpowiadamy tylko za późniejsze zniekształcanie biednych psiaków.
Ovodov, N., Crockford, S., Kuzmin, Y., Higham, T., Hodgins, G., & van der Plicht, J. (2011). A 33,000-Year-Old Incipient Dog from the Altai Mountains of Siberia: Evidence of the Earliest Domestication Disrupted by the Last Glacial Maximum PLoS ONE, 6 (7) DOI: 10.1371/journal.pone.0022821
nic prostszego 